5 MUSA 16:13-17/ULANGAN 16:13-17



SERMON EVANGELIUM  
MINGGU VI NDUNG TRINITATIS
HKBP DISTRIK XII TANAH ALAS 

Turpuk : 5 Musa 16 : 13 – 17  
Topik         : Hadaulaton Dohot Pelean Tu Jahowa 
        (Ibadah Dan Persembahan Kepada Tuhan)

I. Patujolo

Buku 5 Musa on ro sian  Sumber Deutronomis, i ma songon goar ni buku on di hata Latin: Deuteronomium. Tujuan panuratan ni buku on asa unang suda (musnah) bangso Israel ala tongon bergumul do nasida taringot tu bangso Israel na holan tinggal Israel Selatan. Buku on i ma haimbaruon sian “Buku Patik” di taon 621 sM, asa adong “Reformasi” dohot “Pembaharuan Hidup” ni halak Israel Selatan, ala nunga lam moru parsihohoton nasida di parsombaon dohot na mangulahon Patik ni Debata. 

Dipaingot buku on secara khusus tu na masa di Dolok Sinai, i ma mula ni parpadanan ni Debata dohot bangso Israel uju i. Sude na adong di buku 5 Musa on patuduhon “Sangkap Haluaon” na pinatupa ni Jahowa tu bangso i. Jala dison tangkas dipabotohon pardalanan ni bangso i asa gabe bangso ni Debata. Jala marhite “Sangkap Haluaon” i do na gabe dasor ni partalian ni Debata tu bangso Israel uju i. 

Tujuan ni turpuk on i ma, di na laho paingothon bangso Israel Selatan asa muba rohanasida, unang lupa di patik ni Jahowa. Sitangihonon, i ma Debata Sasadasa, ndang adong Debata dungkon ni Jahowa. Lam marningot ma nasida di pangaramotion ni Debata di pardalanan ni ngolunasida sian parhatobanon sahat tu na gabe bangso na bolon, sian bangso na nomaden, gabe parhuta na hot. Molo satia nasida manomba Debata, martua jala mangolu ma nasida, alai molo ditundalhon nasida Jahowa, ala marsomba tu debata sileban, masa ma tu nasida songon na pinamasa ni Debata di Peor (4 Musa 25).  Asa unang diulahi nasida marsomba tu debata ganaganaan, didok,  “nunga matamuna sandiri marnida, na binahen ni Jahowa tu Baal-Peor, ai manang ise na mangihuthon tu Baal-Peor, nunga direndephon Jahowa, Debatamu, ibana sian tongatongamu” (5 Musa 4:3).


II. Hatorangan Ni Turpuk

Turpukta sadari on secara khusus paingothon bangso i di parsombaon jala di na pasahathon pelean tu Debata marhite “Ari Raya Parlapelapean.” (Hari Raya Pondok Daun). Ari Raya Parlapelapean, i ma sada sian tolu ari raya na ingkon pestahonon ni bangso Israel ganup taon, i ma: Ari Raya Paska (Ari Raya Sagusagu), Ari Raya Gotilon dohot Ari Raya Parlapelapean. Ari Raya Patoluhon on ma na naeng pinatolhas ni turpuk on.

1. Ari Raya Parlapelapean / Hari Raya Pondok Daun

a. Latar Belakang
Sada padan na pinatupa ni Debata tu bangso i asa tongtong marningot nasida di angka pambahenan ni Debata tu bangso Israel. Unang tung dihalupahon nasida angka pambahenan dohot pangaramotion ni Debata. Ndang holan na paluahon nasida sian habuangan, alai na tongtong do Debata mandongani jala mangaramoti pardalanan ni ngolu nasida songon bangso ni Debata. Ringkot do di nasida asa tongtong manjaga “hubungan” tu Debata na manghaholongi bangso i.

b. Tujuan
Ndang na holan ingkon patupaon nasida sambing ulaon i, alai marhite ari raya on adong “hubungan timbal balik” ni Debata dohot nasida. Tarpasupasu do nasida molo masihohot jala masigantung tu Debata. I do na nidok di ayat 15 di turpuk on, “Asa pasupasuon ni Jahowa bangso i di saluhut gogo ni tano inganan ni nasida dohot di ulaon ni tangan nasida.” 

c. Aturan Taringot Tu Ari Parlapelapean
- Ari raya parlapelapean dipatupa ganup tanggal 15 di bagasan bulan papituhon hombar tu ‘Kalender Babel’ na digoari ‘Tisyri’ (hirahira di pasitongaan ni bulan September-Oktober). 
- Ingkon dibagasan las ni roha do patupahon ulaon i. Marlas ni roha patuduhon roha na mandok mauliate di pambahenan ni Debata di ngolu ni bangso i. Marlas ni roha ala sude na ringkot di ngolunasida diparade Debata marhite angka gogo ni tano.
- Dohot do marlas ni roha angka anak dohot borunasida, angka naposona baoa dohot naposona boru dohot halak Lepi, dohot halak dagang dohot dakdanak na tading di lampin dohot parompuan na mabalu di hutanasida (ay. 14). Ndang adong na dipapulik sian angka na tinggal di tano i. Nang angka na manghilala haporsuhon manang hamaolon ni ngolu pe, sude ingkon rap marlas ni roha. Sude do ingkon manghilala haluaon na pinatupa ni Debata, i ma na boi nasida haruar sian habuangan jala sahat tu tano Kanaan.
- Ari raya parlapelapean dipatupa saleleng pitu ari ndung dipapungu parbue sian pardegean nasida dohot sian pangilangannasida. Ndang boi nasida mangula ulaonna di ari na parjolo dohot di ari na paoaluhon so holan na patupahon parsombaon tu Debata. Pitu ari i ma songon simbol “kesempurnaan” ni huaso ni Debata tu portibi on. Di bagasan pitu ari singkop do saluhut panompaon, jala di ari papituhon  i do maradi Jahowa jala gabe sada ari di na laho pasangaphon Debata.
- Ingkon buatonnasida di ari parjolo: parbue ni hau angka na denggan, angka bulung ni harambir, angka dangka ni hau na rugun, angka ampolu saleleng pitu ari (3 Musa 23:40). 

2. Ngolu Na Marhadaulaton Patuduhon Parsihohotan Tu Debata

Asi ni roha ni Debata tu bangsoNa tung na so boi bilangan ni angka jolma. Lumobi angka naung manghilala pambahenan ni Debata di sangkap haluaon. Songon bangso Israel naung moru “parsigantunganna” tu Debata, dipaingot panurat ni buku 5 Musa on do asa tung diingot “sejarah” ni ompunasida.

So alani pambahenan ni nasida, boi nasida dipalua. Alai, sude ala holong do roha ni Debata mida nasida, jala dipillit Debata do nasida gabe bangsoNa. Unang tung dihalupahon angka bangsoNa roha na marhadaulaton tu Debata. Hadaulaton/ibadah ingkon gabe ngolu ni bangso ni Debata na patuduhon “na rap mardalan” do nasida dohot Debata.

3. Pelean Songon Tanda Na Manghamauliatehon Pambahenan Ni Debata

Ditogutogu do bangso Israel sian anak somang gabe anak mata. Tangkas, na ro sandiri do Debata patandahon diri tu nasida, ndang ala na dilului nasida Debata. Piga hali nasida madabu tu bagasan dosa dohot na manomba debata ganaganaan, alai balga ni holong ni Debata tu nasida, sai disesa do dosanasida jala sai diramoti do parngoluonnasida.

Aha do na pinangido ni Debata tu nasida, so holan na satia mangihuthon angka patikNa. Dipatupa Debata pe parpadanan marhite na pasahathon pelean, na gabe sada tanda jala “ikatan” tu nasida. Didok pe ingkon ‘nasa baoa’ (ay.16) na ro tu adopan ni Jahowa, naeng mamboan sada ‘perilaku ibadah’ na gabe ‘baoa’ uluan ni sada keluarga na jumolo pajonokhon diri tu Debata, asa boi manguluhon keluarga di bagasan parsombaon tu Debata.

Ndang lomo roha ni Debata angka na pasahathon pelean na so sian roha na mandok mauliate jala di bagasan las ni roha. Marhite pelean i do tarida angka bangso ni Debata na pasangaphon GoarNa na badia i. Marhite pelean i do boi tarida roha ni angka bangso na mamelehon na dumenggan sian na adong di dirina.


III. Sipahusorhusoron

Disoarahon turpuk on do tu hita songon angka siihuthon ni Kristus asa unang tahalupahon ibadah (hadaulaton) jala marpelean tu Tuhanta. Alai, asa mangolu parrohaon na sisongon i, jumolo do ingkon tangkas partinandaanta tu Tuhanta.

Pardalanan ni bangso Israel na mananda Debata Jahowa sian habuangan Misir jala sahat tu tano Kanaan, i do na mambahen nasida mananda Tuhan i. Jala di bagasan parngoluonta nuaeng, nunga tatanda Tuhan i di bagasan Goar na Badia i, i ma Jesus Kristus, Tuhanta. Nunga dipalua Ibana hita sian uhum alani dosa marhite mudarNa na badia i. 

Ingkon tahangoluhon do Ibana tongtong di rohanta marhite Tondi Parbadia. Rade ma hita manangihon pangajarion ni Tondi na manogunogu jala mangalehon pangantusion tu dirinta. Alani i, tapabagas ma partinandaanta tu Tuhan Jesus, asa ndang alani “keterpaksaan” marroha hadaulaton jala marpelean tu Tuhan i. Alai, ala jumolo do hita tangkas mananda, manghilala jala manghangoluhon Tuhan Jesus di ngolunta. Marsihohot ma hita di bagasan haporseaonta tu Tuhan Jesus. Amen.

Tuhan Jesus Mamasumasu hita!!

Syalom.

Pdt. Ferdinand Fernando Silaen

Komentar

Posting Komentar

Postingan populer dari blog ini

MAZMUR 85:9-14

KEHIDUPAN DI DALAM JANJI TUHAN (KEJADIAN 9:8-17)

YOHANES 3:14-21 / JOHANNES 3:14-21