NA DENGGAN DO BALOS NI NA JAT (LUKAS 6 : 27 - 37)



PANURATAN JAMITA MINGGU SEXAGESIMA

(60 Ari Andorang So Haheheon Tuhan Jesus)

HKBP Efrata Lorok Ressort Palembang

Minggu, 20 Februari 2022

Evangelium : LUKAS  6 : 27 – 37

Topik : “Na Denggan Do Balos Ni Na Jat” (Membalas Kejahatan Dengan Kebaikan)

Angka dongan na hinaholongan di bagasan Tuhan Jesus Kristus..!!

I.      PAMUHAI

Adong do parange ni jolma na mura manghosomi jala mura mangiburu. Baliksa, adong do parange ni jolma na mura maraleale jala partondi sio. Boasa boi marasing parange ni jolma jala aha do na mambahen marasingasing parange ni jolma i?

Boi do i sian genetika (bawaan lahir), pangajarion di tongatonga ni keluarga dohot situasi lingkungan. Isarana:

-   Sian haetehon ni sasahalak jolma diajari natorasna ma asa paholanghon diri sian ugamo manang suku na asing

-   Dung marsingkola disuanhon ma pangajarion sian singkola laho marmusu tu ugamo manang suku na asing

-   Dung binege muse jamita sai didok ma ugamona manang suku ni ibana na dumenggan sian na asing.

-   Laos gabe jolma na marpangalaho “hu” ma ibana, dipadao dirina sian angka jolma na marasing tu ibana.

Baliksa, molo di jabu, di singkola jala di Gareja sai dibege jala ditangihon ibana do soara na lambok manogihon asa marhamaolhon jala manghaholongi halak na marasing ugamona dohot suku, gabe mangolu ma ibana di pangalaho na somal mamboan dame tu angka na asing. I ma sada dasor pangajarion ni Tuhan Jesus maradophon portibi on. Ndang na sarombang hape pangalaho ni angka siihuthon ni Kristus dohot angka na somal idaon di portibi on.

Angka dongan na hinaholongan di bagasan Tuhan Jesus Kristus..!!

Timbo do sintasinta ni jolma, lumobi ma di halak Batak. Tarida do i sian goar na binahen ni angka natoras tu gelengna ianangkhonna. Isarana: si Bintang, si Timbul, si Hamonangan, si Parlindungan, si Dame, dna. Goar i do na patuduhon sintasinta ni natoras di halak Batak marhite ianangkhonna. Marhite goar i do nihirim jala ditangianghon, anggiat ma songon i parange ni ianangkhonna, songon goar na binahen ni natorasna i! Sian sintasinta manang panghirimon na sisongon i, marsangkap do nian angka jolma patuduhon parange na denggan di portibi on. Laos, i do tutu na pinarsinta ni Tuhanta Jesus tu hita angka siihuthonNa, asa unang sarupa pangalahonta dohot angka pangalaho ni portibi on.

Dipangido Tuhan Jesus asa parange ni angka siihuthonNa gabe luar biasa, marasing situtu jala patuduhon gabe anak ni Natumimbul i (anak TUHAN Yang Maha Tinggi). Jala unang gabe dipengaruhi portibi on parange ni angka siihuthon ni Kristus. I do na pinatuduhon ni Tuhan Jesus di bagasan turpuk jamita sadari on. Di na masa hatiha i, marurat do pangalaho laho manghosomi jolma di luar ni halak Jahudi (tu halak Romawi dohot Samaria). Umbahen i, ro pangajarion ni Tuhan Jesus na marasing tu pangajarion na somal dipatubegehon hatiha i. Ingkon digotap do pangajarion dohot hasomalan na masa hatiha i marhite pangalaho angka anak ni TUHAN i. On ma na nidokna “Hasurungan Ni Parange Na Niajarhon Tuhan Jesus” laos gabe “Hasurungan Ni Angka Siihuthon Ni Kristus!

 

Angka dongan na hinaholongan di bagasan Tuhan Jesus Kristus..!!

II.    POINTER  JAMITA

Pinaandar Tuhan Jesus angka na mura siulahonon ni jolma jala na masa naung somal niulahon jolma. Ndang dibahen Tuhan Jesus tudostudos “air susu dibalas dengan air tuba,” alai pangalaho na denggan maradophon dongan jolma.  Alai, dison ma tarida, adong dope naummaol siulahonon ni jolma di portibi on. Na jumolo nidok ni Tuhan Jesus, i ma na manghaholongi angka na marholong ni roha tu nasida, sibahen na denggan tu nasida jala na olo mangurupi nasida, ndang na maol mangulahon i molo mangihuthon patik ni Jahudi. Jala barani do Tuhan Jesus mensejajarkan pangalaho na sisongon i tu ngolu ni halak parjahat sama parjahat, so adong hasurunganna tu angka na unduk tu ugamo Jahudi. Etika ni portibi on dialo Tuhan Jesus do marhite parange angka anak ni TUHAN i. Jala on do pangalaho na ingkon dihangoluhon angka siihuthon ni Kristus marhite pangajarion ni Tuhan Jesus.

Dia ma na gabe hasurungan ni angka siihuthon ni Kristus?

 

1.GABE PARASI ROHA !!

Somal do begeonta hata “parasi roha” jala ndang sada dua be jolma na itabege jala tadok gabe jolma “parasi roha.” Isarana: Jolma na jotjot mangalehon pangurupion tu angka na pogos, jolma na jotjot mangalehon sumbangan tu huria, dna.

Idaonta ma “parasi roha” na dia do na sintong di adopan ni Tuhanta Jesus?

-   Molo di hata Inggris didok ma on “GENERESITY.” Na marlapatan: Kedermawanan, Kemurahhatian, Murah Hati.

-   Sarupa dohot akar kata “GENERAL” na marlapatan: Umum, Luas, lambas.

-   Panimpulina: Halak “Parasi Roha” i ma halak na lambas rohana!!

-   Halak Parasi Roha ndang roha na mangalehon i na jumolo idaon, alai jumolo do idaon roha na MANJALO i do!!

Boasa hira na balik songon na somal idaon?? On ma na naeng idaonta!

 

a.Parasi Roha: Tidak Menempatkan Diri Menjadi Korban!!

Hatiha i, parbadaan ni dua halak jolma jotjot masa di loloan/di na torop. Molo di loloan boi do sasahalak jolma mangaleai sahalak na asing, jala adong do hak ni jolma na dipalea i mambalos hata lea tu na mangaleai ibana. Laos dibahen Tuhan Jesus do sada kasus na gabe parsiajaran na arga tu hita, “Anggo dipastap hurummi, tarehon nang na sambariba i.” Di tradisi ni halak Jahudi ndang boi mamastap jolma mamangke tangan bagian dalam, ingkon tanggurung ni tangan do (tangan bagian luar) asa dua hali lopit pangaleaanna tu donganna na marbada i (konteks tangan siamun). I do rupani molo di Mat.5:39 didok, “molo adong na mamastap hurum siamunmi..” pinangke do tangan bagian luar laho mamastap hurum ni siamun. Jala maralo do tu patik ni nasida molo pinangke tangan bagian dalam. Umbahen i do didok Tuhan Jesus “tarehon ma nang hurummu sihambirang,” laho pasohon ulaon ni nasida, asa unang udutanna muse na mamastap manang mambalos pangalaho ni donganna i.

Denggan do hita membela diri sian pangalaho na jat. Alai, marhite pangajarion ni Tuhan Jesus palua ma hak na adong di hita tu Tuhanta laho mamalos pangalaho na jat na ro tu hita.  Tidak menggunakan hak untuk membalas suatu amarah, hinaan, makian, fitnahan, kelicikan atau kejahatan lain dapat menimbulkan kesan bahwa kita kalah. Tetapi sebetulnya itu bukan kalah, melainkan mengalah. Mengalah bukan kalah, sebab seringkali justru dengan mengalah kita mendapat kemenangan. Jadi, orang yang Murah Hati tidak menempatkan dirinya menjadi korban! Namun, orang yang Murah Hati adalah orang yang memiliki kemampuan yang luas dalam menghadapi masalah!!

 

b.Parasi Roha: Tidak Responsif, Tapi Pro-Aktif!!

Arti Responsif adalah bertindak dengan stimulan yang dialami. Dia akan membalas sesuai dengan hal yang sama dengan apa yang dirasakan atau diperolehnya.

Relevansinya:

-   Mengasihi yang mengasihi

-   Tersenyum kepada orang yang memberi senyum

Sebaliknya

-   Memaki orang yang memaki

-   Menampar orang yang menampar

-   Membenci orang yang membenci

Arti Pro Aktif adalah mampu mengambil inisiatif dan mampu mengendalikan hidupnya sendiri dan membuat pilihan menurut nilai yang dianutnya!

Relevansinya:

-   Dia tidak gampang terpengaruh tindakan dari luar

-   Dia bertindak berdasarkan nilai yang dimilikinya

-   Dia tidak mau menutup hubungan karena hubungan lebih tinggi dari nilai sakit hati

On ma pangajarion ni Tuhan Jesus di turpuk on, pangajarion na termasuk bagian na “revolusioner” jala “radikal” ala dison dibahen do pangajarion laho manghaholongi musu (ay.27,35): “Haholongi hamu ma musumuna, na denggan ma bahen hamu tu na manghosomi hamu.”

Lumobi na nidok ni Tuhan Jesus “Anggo dibuat ulosmu, unang jua nang bajubajum.” Na masa hatiha i, molo adong na mambuat manang meminjam nampunasa ni halak, ingkon lehonon ni si peminjam do jaminan, molo ndang dilehon, boi do i sahat tu pengadilan ni nasida. Asa unang masa saling melapor, diajarhon Tuhan Jesus, asa gabe dilehon do “bajubajum,” asa unang adong parbadaan tu joloan ni ari.

Diingot Tuhan Jesus do taringot holong na so holan tu bangso i sandiri, alai dohot do tu sude jolma. Songon holong ni Ama i na so holan tu bangso Israel, alai marhite hamamate dohot haheheon ni Tuhan Jesus manaluhon hamatean, i ma songon dalan ni TUHAN i patuduhon holong ni rohaNa tu saluhut manisia asa tarpatupa haluaon di angka jolma pardosa. On ma parange na Pro-Aktif!!


c. Parasi Roha: Tidak Menempatkan Diri Di Posisi Yang Dirugikan!!

Didok Tuhan Jesus “Nasa na mangido tu ho, lehon, unang tunggu halak naung mambuat ugasanmi.” Lapatanna: Unang jua molo adong na mangido tu nasida. On ma roha na jumolo manjalo na masa di ngoluna. Alai, dibalos ma marhite na mangalehon tu angka dongan jolma na asing. Sada parange na luar biasa do na niajarhon ni Tuhan Jesus. Ndang na mangalehon ala marlobilobi ibana, alai marsilehonlehon di bagasan hahuranganna! 

Ingkon tangkas do hangoluhononta songon hata na masa di partingkian nuaeng on adong na nidokna “Provider” adong na nidokna “Channel!”

-   TUHAN i do “Provider” na manarihon hita

-   Hita do na gabe “Channel” na gabe parhitean sian TUHAN i.

 

Tuhan yang memberi segala sesuatu, dan sifat inilah yang harus kita salurkan kepada sesama manusia.


Angka dongan na hinaholongan di bagasan Tuhan Jesus Kristus..!!

2.MANUANON JALA MANGHANGOLUHON DAME !! 

Na tinuju ni pangajarion Tuhan Jesus on, i ma laho manompa karakter manang pangalaho na inklusif, tigor jala marhamaolhon hak keberadaan ganup jolma so marnida parasingan manang dia pe i.

On ma Pedagogi Hadameon na niajarhon Tuhan Jesus asa boi angka siihuthonNa laho:

-   Menganalisis konflik

-   Mempertimbangkan pilihan solusi

-   Manghangoluhon didia pe ibana mangulahon angka ulaonna.

Umbahen i di ilmu Pedagogi, adong do tirket di na patubuhon roha dame tu sasahalak jolma marhite pangajarion:

a. Mamungka sian umur lima taon: pangajarion taringot tu hadameon marmula sian tiruan na binahen ni natoras na mangajari asa boi inangkhonna inklusif (mau menerima orang lain) jala parduli, olo manopoti sala jala mangalehon pujian tu na sintong.

b.Di umur 6-12 taon, diajari ma angka dakdanak laho mengidentifikasi hadoson (persamaan) dohot parasingan (perbedaan) fisik, etnik, bahasa, ugamo dohot ideologi.

c. Di umur 12-18 taon diajarhon ma tu nasida taringot tu paralealeon, teamwork, parasingan pendapat dohot rekonsiliasi.

d.Di naung magodang, diajarhon ma manajemen konflik di tongatonga ni keluarga, komunitas dohot hak asasi.

Laos i do na gabe hasurungan ni angka naung mananda Tuhan Jesus. Sude pangajarionNa marojahan tu hadameon. Mangolu do Tuhan Jesus di bangso na gok hosom dohot pangiburuon. Alai, ndang adong diajarhon Tuhan Jesus asa pasidohot angka siseanNa dohot na mangihuthon Ibana asa papulik diri jala mangalo tu na asing.

I do tugas na pinasahat ni Tuhan Jesus tu tongatonga ni huria (Gareja) na adong di portibi on. Sasintongna, holan sada do dasor ni panghobasion ni huria di portibi on, i ma gabe siboan dame:

a. Padamehon jolma tu TUHAN

b.Padamehon jolma tu dongan jolma

c. Padamehon jolma tu alam

d.Padamehon jolma tu dirina sandiri

I do na hinatindanghon ni Ap.Paulus di 2 Kor.5:18, “Sudena i sian Debata do; ai Ibana do padengganhon hita tu diriNa marhite Kristus, jala dilehon do tu hami tohonan pardengganan i.”

Di ayat 31 dibahen do sada “kaidah kencana” i ma na didok,  “Ia i na pinangidomuna naeng bahenon ni halak tu hamu, i ma bahen hamu tu nasida.

Marragam angka guru agama dohot filsuf (Hilel, Confusius manang Kongfutze, Filo dohot kaum Stoicijn) mambahen rumusan na negatif na gabe pepatah di ragam ni bahasa, i ma “aha na so hinalomohon ni roham dibahen tu ho, unang ma dibahen songon i tu donganmu.” Alai Tuhan Jesus mambahen sada rumusan na positif, na umbidang jala umbagas sian pandohan ni nasida, ala ndang holan “etika larangan-larangan,” dohot do parsuruan di na manghaholongi musu On do na gabe sada ciri khas pangajarion ni Tuhan Jesus tu angka siihuthonNa.

 

Syalom..!!

Selamat ari Minggu ma di hita saluhutna..!!

Tuhan Jesus Mamasumasu..!!

 

Pdt. Ferdinand Fernando Silaen

Komentar

Postingan populer dari blog ini

MAZMUR 85:9-14

KEHIDUPAN DI DALAM JANJI TUHAN (KEJADIAN 9:8-17)

YOHANES 3:14-21 / JOHANNES 3:14-21